Hybride werken blijft een veelbesproken onderwerp. In Nederland wordt inmiddels gesproken over een thuiswerkprivilege en het compenseren van medewerkers die niet thuis kunnen werken. Tegelijkertijd duikt de term flex-washing op: het misleiden van werknemers met beloofde flexibiliteit die in de praktijk beperkt is.
De veranderende rol van thuiswerken
Waar thuiswerken in 2019 nog relatief zeldzaam was, werkt nu bijna 50% van de Nederlandse werknemers regelmatig vanuit huis. Toch is thuiswerken geen vanzelfsprekend recht. Sommige werkgevers vrezen dat het ten koste gaat van productiviteit, innovatie en sociale cohesie. Aan de andere kant waarderen veel werknemers juist de flexibiliteit: thuis kunnen ze geconcentreerd werken, besparen ze reistijd en kunnen ze werk en privé beter combineren.
Een privilege, geen recht
Thuiswerken wordt door veel werknemers als een essentiële arbeidsvoorwaarde gezien. Onderzoekers stellen echter dat de term privilege beter past, omdat niet iedereen deze mogelijkheid heeft. De verschillen per sector zijn groot: financiële instellingen, overheidsdiensten en zakelijke dienstverleners bieden vaker thuiswerkmogelijkheden dan andere sectoren. Ook hogeropgeleiden profiteren hier vaker van, omdat hun functies zich beter lenen voor thuiswerken. Dit kan leiden tot scheve verhoudingen binnen organisaties en een toenemende kloof tussen verschillende opleidingsniveaus.
Werkgevers moeten alert zijn op de gevolgen van deze ongelijkheid. Een optie zou kunnen zijn om het thuiswerkprivilege te ‘beprijzen’: sommige werknemers gaven in eerder onderzoek aan bereid te zijn een deel van hun salaris in te leveren voor thuiswerkdagen. Een andere oplossing is om medewerkers die op kantoor werken, een extra vergoeding te geven.
Een duidelijke thuiswerkregeling
Om misverstanden te voorkomen, kunnen werkgevers een thuiswerkregeling opstellen met heldere afspraken, zoals:
- Functies – Niet alle functies komen in aanmerking voor thuiswerken; uitzonderingen zijn mogelijk bij bijzondere omstandigheden.
- Voorwaarden – Thuiswerken gebeurt op vrijwillige basis, met duidelijke afspraken over middelen, bereikbaarheid en aanwezigheid op locatie.
- Arbeidsomstandigheden – De thuiswerkplek moet voldoen aan arbo-eisen en correct worden gebruikt.
- Financiële vergoeding – De werkgever bepaalt of er een tegemoetkoming is voor thuiswerkvoorzieningen of de inrichting van de thuiswerkplek.
Thuiswerken als lokkertje?
HR-experts waarschuwen dat bedrijven oprecht moeten zijn bij het aanbieden van flexibele werkmogelijkheden. Flex-washing—waarbij organisaties werknemers lokken met beloofde flexibiliteit die in de praktijk tegenvalt—kan het vertrouwen schaden, de motivatie ondermijnen en leiden tot een hoger personeelsverloop.
Bedrijven gebruiken met enige regelmaat flexibele werkopties als marketing-truc om aantrekkelijker te lijken voor potentiële werknemers, terwijl de werkelijke werkomstandigheden niet overeenkomen met de beloofde voordelen.
Echte flexibiliteit wordt daarentegen wél gewaardeerd. Uit onderzoek blijkt dat 71% van de werkende ouders overweegt van baan te wisselen als hun thuiswerkmogelijkheden worden beperkt. Werkgevers die transparant en eerlijk omgaan met hybride werken, vergroten niet alleen de tevredenheid van hun medewerkers, maar versterken ook hun positie op de arbeidsmarkt.